بیمه های اتومبیل شامل بیمه بدنه اتومبیل، بیمه نامه حوادث راننده و بیمه شخص ثالث است که خسارات وارده به اشخاص ثالث از بیمه شخص ثالث پرداخت می‌شود.

در بیمه‌ بدنه، خسارت وارده به اتومبیل فرد خاطی و مقصر پرداخت می‌شود و تفاوت آن با بیمه شخص ثالث از این جهت است.

جهاندیده با تاکید بر اینکه بیمه شخص ثالث برای رانندگان اجباری است، ادامه داد: بیمه بدنه یک بیمه اختیاری است اما اگر بدنه و فنی اتومبیل راننده مقصر در سوانح دچار خسارت شود هم با این بیمه‌نامه تحت پوشش قرار می‌گیرد.

خسارت‌های احتمالی دیگر هم همانند سرقت کلی ماشین و یا سرقت بخشی از لوازم اتومبیل مانند رنگ، لاستیک، درب خورو و… که قابل جدا شدن هستند هم شامل بیمه بدنه می‌شوند.

مدیر بیمه‌های اتومبیل بیمه نوین اظهار کرد: در بیمه بدنه زمانی که راننده مقصر نیست اما بیمه شخص ثالث طرف مقابل خسارت را به طور کامل جبران نمی‌کند هم می‌توان از آن استفاده کرد. به طور مثال در تصادفی که راننده مقصر نیست اما خسارتی به میزان 15 میلیون تومان به اتومبیل آن وارد می‌شود و از سویی بیمه شخص ثالث راننده مقصر هم تنها به میزان 7 میلیون تومان خسارت را جبران می‌کند، می‌توان تا سقف 7 میلیون تومان از بیمه شخص ثالث راننده مقصر و باقی از بیمه‌نامه بدنه راننده دیگر استفاده کرد.

در این صورت شرکت بیمه حق بازیافت و حق جانشینی دارد که مبلغ پرداختی در این گونه سوانح را می‌تواند از راننده مقصر دریافت کند.

25 درصد بیمه‌نامه‌های شرکت بیمه نوین مربوط به بیمه شخص ثالث و چیزی در حدود 6 تا 7 درصد مربوط به بیمه بدنه است که به طور کلی مجموعا 31 درصد پرتفوی بیمه‌نامه‌های نوین مربوط به بیمه‌های اتومبیل از قبیل، شخص ثالث، بدنه، آتش‌سوزی و … است.

همه اطلاعات ضروری درباره بیمه‌ شخص ثالث

بر اساس این گزارش بیمه‌های شخص ثالث برای جبران خسارت های مالی و بدنی وارد بر اشخاص ثالث تا سقف تعهدات مندرج در بیمه‌نامه در تعهد بیمه‌گر است و حوادثی از قبیل تصادف، سقوط، واژگونی، انفجار و آتش‌سوزی را شامل می‌شود.

در بیمه‌ شخص ثالث خسارت مالی شامل زیان هایی است که به سبب حوادث مشمول بیمه به اشخاص ثالث وارد می‌شود و خسارت بدنی شامل هر نوع دیه ناشی از صدمه، شکستگی، نقص عضو یا دیه فوت اشخاص ثالث به سبب حوادث تحت پوشش است.

در بیمه‌های شخص ثالث اگر خسارتی از محل بیمه نامه در مدت زمان بیمه پرداخت نشود، بیمه‌گر از سال دوم مشمول 15 درصد تخفیف، 3 سال عدم خسارت شامل 20 درصد تخفیف، 4 سال عدم خسارت شامل 30 درصد تخفیف، 5 سال عدم خسارت شامل 40 درصد تخفیف، 6 سال عدم خسارت شامل 50 درصد تخفیف، 7 سال عدم خسارت شامل 60 درصد تخفیف و 8 سال عدم خسارت شامل 70 درصد تخفیف در حق بیمه خواهد شد.

کم و کیف بیمه بدنه

اما در بیمه بدنه، خسارت وارده به اتومبیل مورد بیمه جبران می‌شود، خسارت‌های تحت پوشش شامل موارد زیر است:

-خسارت ناشی از برخورد خودرو به یک جسم ثابت یا متحرک،برخورد اجسام دیگر به آن، واژگونی، سقوط، خسارت وارده در حین حرکت اجزا یا محمولات مورد بیمه

-خسارتی که در اثر آتش سوزی، انفجار و یا صاعقه به خودرو وارد شود.

– درصورتی که موضوع بیمه(اتومبیل) دزدیده شود و یا در اثر عمل دزدی و یا شروع به دزدی به وسیله نقلیه خسارت وارد شود.

بیمه‌ بدنه خطرات اضافی را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد که بیمه گذار می‌تواند با پرداخت حق بیمه اضافی، تمام یا تعدادی از خطرهای مشروحه به بیمه نامه اصلی خود اضافه کند. این موارد شامل سرقت درجای قطعات و لوازم خودرو، هزینه ایاب ذهاب در دوره تعمیرات، شکست شیشه به تنهایی، تاثیر مواد شیمیایی، رنگ و اسید، خطرات حوادث طبیعی ( سیل، زلزله و …)، حذف ماده 10 قانون بیمه (نوسان قیمت ها تا 25% در خسارات جزئی)، افت قیمت خودرو بر اثر حادثه و افزایش قیمت خودرو است.

هرگاه بیمه‌گذار در طول یک ‌سال مدت اعتبار بیمه‌نامه خسارتی از محل بیمه نامه دریافت نکند، به هنگام تجدید بیمه نامه، تخفیف عدم خسارت برای سال‌های بعد را در حق بیمه خود دریافت می‌کند که در یک سال عدم خسارت شامل 30 درصد، 2 سال عدم خسارت شامل 45 درصد تخفیف، 3 سال عدم خسارت شامل 55 درصد تخفیف، 4 سال عدم خسارت شامل 65 درصد تخفیف و 5 سال عدم خسارت و بیش‌تر شامل 75 درصد تخفیف خواهد بود.

بیمه بدنه خودرو

«بیمه‌گر در چارچوب مقررات مصوب شورای‌عالی بیمه تعهد می‌کند خسارت‌های وارده به وسیله نقلیه بیمه شده ناشی از حوادث مختلف را مانند سرقت، آتش‌سوزی، نفجار، تصادف، سقوط، واژگونی و به‌طور کلی برخورد اتومبیل به هر جسم ثابت یا متحرک یا برخورد جسم دیگری با اتومبیل بیمه شده جبران کند.»

استثناء بیمه نامه بدنه خودرو

این تعریف کلی بیمه بدنه خودرو است؛ اما شرکت‌های بیمه مواردی چون : خسارت اتومبیل به علت جنگ، شورش، اعتصاب یا تهاجم – خسارت مستقیم و غیرمستقیم اتومبیل به علت انفجار – خسارت عمدی بیمه‌گذار، ذی‌نفع یا راننده به اتومبیل – خسارت اتومبیل حین گریز از تعقیب مقامات انتظامی، مگر اینکه گریزنده، متصرف غیرقانونی اتومبیل باشد – خسارت اتومبیل را در حادثه‌ای که طبق گزارش مقامات ذی‌صلاح، به علت مصرف مشروبات الکلی و استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان توسط راننده پدید آمده باشد بیمه نمی‌کنند.

دو عامل تعیین‌کننده حق بیمه بدنه خودرو

در عین حال دو عامل تعیین‌کننده حق بیمه در «بیمه بدنه خودرو » عبارت‌اند از: «ارزش اتومبیل» و «نرخ حق بیمه». ارزش اتومبیل را خریدار بیمه اعلام می‌کند و نرخ حق بیمه انواع اتومبیل در «آیین‌نامه تعرفه بیمه بدنه اتومبیل» تعیین شده است. پس از آزادسازی و حذف این تعرفه، بیمه‌گران براساس نرخ‌های مقایسه‌ای آن را تعیین می‌کنند. هرچند انگیزه اصلی بیمه گذاران از خرید بیمه بدنه اتومبیل، جبران خسارات است، اما دارندگان اتومبیل باید بدانند بیمه‌نامه بدنه باید متناسب با ارزش آن باشد و با توجه به افزایش قیمت خودرو در بازار نسبت به افزایش سرمایه بیمه شده اقدام کنند، زیرا یک اصل بیمه‌ای متذکر می‌شود: «اگر ارزش بیمه شده اتومبیل کمتر از ارزش واقعی آن در روز وقوع حادثه باشد، خسارت وارده برمبنای نسبت این دو ارزش به یکدیگر یا بر مبنای «قاعده نسبی مبلغ بیمه» محاسبه و پرداخت می‌شود. برای مثال، فرض کنید که هنگام وقوع خسارت، ارزش واقعی اتومبیل در بازار50 میلیون تومان باشد و این اتومبیل به ارزش 30 میلیون تومان بیمه شده باشد، اگر خسارت وارد شده، پس از کم کردن سهم بیمه‌گذار از خسارت (فرانشیز)، 10میلیون تومان تعیین شود، خسارت قابل پرداخت به روش زیر محاسبه می‌شود: 10 (خسارت تعیین شده) 30 (ارزش بیمه‌شده اتومبیل)، 50 (ارزش واقعی اتومبیل) قیمت قطعات بارها اتفاق افتاده که بیمه‌گذاران از نحوه محاسبه قطعات اضافی روی خودرو و میزان خسارت پرداختی ناراضی بوده‌اند. این موارد بیشتر شامل سیستم‌های صوتی و تایر خودرو می‌شود که بیمه‌گر بسیار کمتر از ارزش واقعی آن می‌پردازد. البته دلیل آن این است که حق بیمه براساس نرخ واقعی خودرو و ارزش قطعات آن پرداخت نشده و سقف تعهد بیمه‌گر محدود است. برای جبران خسارت قطعات طبق ارزش واقعی آنان باید در زمان پرداخت حق بیمه این موضوع را در نظر گرفت. همچنین این خسارت برای یک بار پرداخت می‌شود و بیمه‌گذار موظف است پس از دریافت خسارت خرید قطعه زیان‌دیده، به بیمه‌گر مراجعه و مازاد حق بیمه را برای خسارت بعدی پرداخت کند.

تخفیف بیمه بدنه خودرو

یکی از مزایای بیمه بدنه در مقایسه با دیگر انواع بیمه اموال این است که در موارد بیشتری امکان تخفیف در حق بیمه وجود دارد. برای مثال، یکی از این موارد تخفیف به خاطر نداشتن خسارت است. این تخفیف برای سال اول 25، سال دوم 35، سال سوم 45 و سال چهارم به بعد 60 درصد است. درعین حال فرانشیز یا سهم بیمه‌گذار در جبران خسارت برای بار اول 10، بار دوم 20 و بار سوم 30 درصد است که در تصادف چهارم، بیمه‌نامه باطل خواهد شد.

انتقال بیمه‌ بدنه خودرو

«آیا بیمه‌ بدنه خودرو قابلیت انتقال دارد؟» این پرسش بسیاری از دارندگان خودرو است، به ویژه افرادی که با احتیاط بیشتری رانندگی می‌کنند، زیرا بیمه بدنه براساس نحوه رانندگی دارنده خودرو صادر می‌شود و قابلیت انتقال به راننده دیگر را ندارد. در واقع فروشنده خودرو می‌تواند بیمه‌ بدنه خودرو خود را با تمامی تخفیفاتی که دارد به خودرو تازه‌ای که می‌خرد، منتقل کند و خریدار جدید خودرو فروخته‌ شده باید بیمه‌ بدنه خودرو را از اول برای خود خریداری کند. همچنین اگر بیمه‌گذار پس از فروش اتومبیل خود مایل به انتقال بیمه‌نامه بدنه آن به اتومبیل جدید باشد، در این صورت، شرکت بیمه پس از کم کردن حق بیمه بدنه اتومبیل اول بابت مدت بیمه منقضی شده، مبلغ باقیمانده را از حق بیمه محاسبه شده برای اتومبیل دوم کسر خواهد کرد. در حالت دیگر اگر او خواستار فسخ بیمه‌ بدنه اتومبیل اول شود، مبلغ باقیمانده بابت بقیه مدت در بیمه‌نامه را دریافت می‌کند. در این حالت، شرکت بیمه حق بیمه بابت مدت بیمه منقضی شده را با نرخ حق بیمه در بیمه کوتاه‌مدت محاسبه خواهد کرد. توجه داشته باشید که این نقل و انتقال باید ظرف 24 ساعت پس از فروش خودرو صورت گیرد. این درحالی است که نوع استفاده اتومبیل برتعیین حق بیمه بدنه تاثیر دارد، به طوری که اتومبیل سواری کرایه و تاکسی تا میزان 150 درصد و اتومبیل مخصوص آژانس، آموزش رانندگی و کرایه خطی به میزان 100درصد بیش از اتومبیل سواری مشابه که استفاده شخصی دارد، حق بیمه می‌پردازند.

نکته آخر بیمه بدنه خودرو

در پی توافق پلیس راهنمایی و رانندگی و بیمه مرکزی، سقف پرداخت خسارت تصادفات بدون کروکی در بیمه شخص ثالث به بیش از 3 میلیون تومان رسیده است، اما این سقف در بیمه بدنه حدود یک سوم این میزان است. بنابراین مقصر حادثه پس از پرداخت خسارت به شخص زیان‌دیده، نمی‌تواند بدون کروکی تا کل خسارت وارده به اتومبیل خود اقدام کند و می‌بایست کروکی داشته باشد. این موضوعی است که بسیاری از افراد نمی‌دانند و پس از مراجعه به بیمه‌گر خود، متوجه می‌شوند. هرچند تصمیم پرداخت خسارت بدون کروکی به منظور تسهیل کارها و جلوگیری از ایجاد ترافیک گرفته شد، اما دارندگانبیمه بدنه خودرو بدون کروکی تصادف نمی‌توانند تا سقف تعهد بیمه‌نامه خود از شرکت بیمه خسارت بگیرند. بگو مگو‌های بیمه‌ای با تمام این احوال، بسیار پیش می‌آید که مراجعان به واحدهای پرداخت خسارت و کارشناسان بیمه است وارد مجادله‌هایی شده‌اند که بیشتر آنها ناشی از کم‌اطلاعی از قوانین است. به این یک مورد توجه کنید؛ این مورد در یک نمایندگی بیمه دیده شده و خبرنگار دنیای‌اقتصاد در مورد آن می‌نویسد: خانمی به کارشناس می‌گوید: چرا به ماشین من خسارت کامل تعلق نمی‌گیرد؟ بیمه‌نامه این ماشین کامل است و شما موظف هستید هر چه زودتر کل خسارت را پرداخت کنید. کارشناس پاسخ می‌دهد: ماشین شما وقتی تصادف کرده، شخص دیگری راننده آن بوده و طبق مقررات، شما نمی‌توانید از کل خسارت کارشناسی شده استفاده کنید. خانم می‌گوید: چرا؟ راننده پسر من بوده و حق داشتم ماشینم را در اختیار فرزندم قرار بدهم، شما هم باید خسارت را پرداخت کنید. کارشناس پاسخی نمی‌دهد.

خبرنگار دنیای‌اقتصاد از خانمی که با کارشناس بیمه به بگومگو پرداخته و حالا هم عصبانی است، جریان را می‌پرسد. او پاسخ می‌دهد: پول خرید بیمه‌نامه را از هر جایی که باشد جور می‌کنیم، اما موقع خسارت گرفتن باید التماس کنیم. او ادامه می‌دهد: پسرم تازه گواهینامه گرفته و روز گذشته از من خواست تا خودرو را در اختیارش بگذارم، رفت بیرون و بعد از چند ساعت تماس گرفت که تصادف کرده، وقتی خیالم راحت شد تلفات جانی در میان نیست، گفتم نگران نباش ماشین بیمه‌نامه دارد، اما امروز که مراجعه کردیم، شرکت از پرداخت کل خسارت طفره می‌رود و می‌گوید باید 10‌درصد کسر شود.

خبرنگار دنیای‌اقتصاد از او می‌پرسد: آیا شما مواردی را که پشت بیمه بدنه خودرو آمده است مطالعه کرده‌اید؟ می‌دانید اگر چند نفر از یک خودرو استفاده کنند، باید به ازای هر نفر اضافه مبلغ 10‌ درصد حق بیمه بیشتر پرداخت کنند وگرنه در زمان پرداخت خسارت 10‌ درصد از مبلغ کسر می‌شود؟ او پاسخ می‌دهد که اصلا فرصت نکردم بیمه‌ نامه را مطالعه کنم، پس چاره‌ای نیست باید نظر کارشناس را قبول کنم.

بیمه‌گذار دیگری به کارشناس بیمه می‌گوید: ماشین من این همه خسارت دیده، چرا فقط 400 هزار تومان خسارت تعیین کردی؟ من با این پول می‌تونم ماشین را تعمیر کنم؟ کارشناس بیمه پاسخ می‌دهد: اگر فکر می‌کنید چنین چیزی امکان ندارد، خودرو را تحویل دهید، ما خودمان درست می‌کنیم و سالم به شما تحویل می‌دهیم. بیمه‌گذار قبول نمی‌کند و خواهان افزایش میزان خسارت است. کارشناس می‌گوید: ماشین شما خسارت دیده و از نظر من 400هزار تومان بیشتر هزینه ندارد. بیمه‌گذار معتقد است که طبق گفته تعمیرکار، خودرو 700 هزار تومان خرج دارد. اما کارشناس می‌گوید: اگر من کارشناسم، یقین دارم که 400 هزار تومان بیشتر هزینه ندارد.

یک آقای جوان دیگر به کارشناس بیمه با دلخوری می‌گوید: ضبط ماشین من CD می‌خورد، گران بود، همه چیز هم که کامل است، گزارش کلانتری هم که هست، چرا پولش را نمی‌دهید؟

کارشناس بیمه می‌گوید: قبول دارم که شما خسارت دیده‌اید و ضبط هم گران بوده، اما بیمه بدنه ماشین‌ شما پوشش سرقت در جا را ندارد؛ در صورتی که شما حق بیمه این ریسک را نپرداخته‌اید، نمی‌توانیم خسارت به شما بدهیم. از مراجعه کننده دیگری در کنار یک سمند تصادفی ایستاده بود و با تاسف به آن نگاه می‌کرد، دلیل ناراحتی‌اش را می‌پرسم. می‌گوید که یک ماه است این خودرو را خریده، تصادف کرده و وقتی برای گرفتن خسارت آمده می‌گویند نمی‌تواند از بیمه‌نامه بدنه استفاده کند. چون بیمه بدنه قابل انتقال به غیر نیست، کارشناس می‌گوید بعد از اینکه خودرو خریده شده، باید برای بیمه بدنه آن اقدام می‌شد. دو مشتری دیگر معترض‌اند که چرا وقتی می‌گویند بدون کروکی می‌توانید خسارت بگیرید این اتفاق نمی‌افتد؟ پلیس صحنه تصادف را به هم می‌زند و می‌گوید بروید خسارت بگیرید از بیمه. اینجا هم می‌آییم می‌گویند که کل خسارت را نمی‌توانند پرداخت کنند. از کارشناس دلیلش را می‌پرسم. کارشناس می‌گوید: سقف خسارت بدون کروکی در بیمه بدنه محدود است؛ خسارت این آقا هم نزدیک دو میلیون تومان است و ما نمی‌توانیم کل آن را بپردازیم. بیشتر بگو مگوهایی از این دست به دلیل اطلاعات ناکافی از بیمه‌ نامه‌ها رخ می‌دهد و به جز موارد خاص با توضیح کوتاهی حل می‌شود، البته اینکه چرا این توضیح روز خرید بیمه‌نامه داده نمی‌شود، راهکاری می‌خواهد که باید شرکت‌های بیمه آن را پیدا کنند.